ماهی‌های آکواریومی هم مانند سایر جانداران، نیاز به مراقبت و محافظت در برابر بیماری‌ها دارند. ماهیان اگر دچار بیماری نشوند این قابلیت را دارند تا مدت‌های طولانی زنده بمانند. بیماری‌های مربوط به ماهی‌ها به نسبت بیماری‌های دام وطیور، بسیار محدود‌تر هستند و به همین خاطر آسان‌تر می‌توان جلوی بیمار ‌شدن ماهیان را گرفت. در این مطلب، ما به بررسی انواع بیماری‌های ماهی‌های آکواریومی و همچنین روش‌های درمان آن‌ها می‌پردازیم.

انواع بیماری ماهی های آکواریومی:

• لکه سفید (Ich)

• کرم لنگر

• اختلال مثانه شنا

• زخم ها

• شپش ماهی

• پوسیدگی باله و دم

• بیماری لجن

لکه سفید (Ich)

Ich یا لکه سفید، یک انگل است که به طور رایج در آکواریوم‌ها وجود دارد و اگر درمان نشود، می‌تواند مرگبار باشد. علامت قابل توجه برای این بیماری، وجود لکه های سفید برجسته کوچک روی بدن و باله های ماهی است که شبیه به پاشیده شدن نمک روی بدن ماهی است و ممکن است مشاهده کنید که ماهی ها بر اثر تحریک از اشیاء درون آکواریوم، حرکت می کنند. در این شرایط، ماهیان به سرعت و مکرر بر آب میزنند، بی حال می شوند و یا در کف آکواریوم به همین شکل بی حرکت باقی می مانند.

کارهایی که می‌تواند باعث شک و تحرک ماهی‌ها شود شامل تغییر ناگهانی در دمای محیط آکواریوم یا اضافه کردن آب سرد در هنگام تعویض آب، وارد کردن ماهی جدید به آکواریوم است. ممکن است ماهیان وارد شده بدون نشانه های خاصی بیماری Ich را به آکواریوم منتقل کنند.البته باید بخاطر داشته باشید که ورود ماهی جدید نیز باعث استرس ماهی‌ها و ضعف سیستم ایمنی آن‌ها می‌شود و همین موضوع زمینه مبتلا شدن به انواع عفونت‌ها را فراهم می‌کند.

زمانی که یک ماهی دچار بیماری لکه سفید شود شما باید درمان کل ماهیان را انجام دهید زیرا این بیماری به سرعت سرایت می‌کند مسری است.بیماری Ich یا لکه سفید، تمام ماهیان را درگیر می‌کند اما بعضی از ماهیان بیشتر در معرض ابتلا هستند مانند: گربه ماهی، مارماهی و ماهی‌های نقره‌ای.

ماهی مبتلا به بیماری لکه سفید(Ich)

روش درمان بیماری لکه سفید (Ich):

برای درمان بیماری لکه سفید، روش‌های گوناگونی وجود دارد. اما بهترین روش این است که از داروی Ich استفاده کنید و اگر بعد از گذشت 5 روز، همچنان لکه‌های سفید وجود داشتند باید از آنتی بیوتیک‌ها استفاده کنید. زیرا امکان دارد یک عفونت باکتریایی وجود داشته باشد.اما اگر تمایل به استفاده از داروهای شیمیایی ندارید می‌توانید از روش دیگری استفاده کنید. به این صورت که کم کم درجه حرارت آکواریوم را به ۸۵ درجه فارنهایت برسانید و به مدت دو هفته بگذارید همین درجه بماند. این گرما می‌تواند باعث از بین رفتن انگل‌ها شود.

نکته مهمی که باید بخاطر داشته باشید این است که در روز باید دما را تا 1 الی 2 درجه افزایش دهید و در این حین، ماهی‌ها کنترل کنید و از علائم آن‌ها با خبر باشید.اگر تفس ماهیان سریع شد و یا علائم دیگری مشاهده شد سعی کنید درجه حرارت را کم کم پایین بیاورید تا این علائم برطرف شوند.

کرم لنگر

کرم لنگر یکی دیگر از بیماری‌های شایع در ماهی‌های آکواریومی است که می‌تواند تمام ماهیان را درگیر کند. کرم لنگر از طریق فلس ماهی وارد بدن آن‌ها می‌شود و سپس کم کم مایعات بدن را هضم می‌کنند. به علاوه کرم لنگر به آبشش‌های ماهی‌ها نیز حمله می‌کند و آسیب می‌رساند.با استفاده از موچین با پنس، می‌توان کرم لنگر را جدا کرد اما باید به شدت دقت کرد تا کرم را به‌طور کامل خارج کرد زیرا بعضی اوقات، بخشی از کرم کنده می‌شود. در این حین ممکن است قسمتی از بدن ماهی نیز کنده شود و برای جلوگیری از عفونت، باید درمان با آنتی بیوتیک را شروع کرد.

اختلال مثانه شنا

مثانه شنا در ماهیان به شناور بودن آن‌ها در سطح آب کمک می‌کند. اما گاهاً مشکلاتی مثل یبوست که اکثر مواقع در ماهیان فانتزی مشاهده می‌شود، باعث اختلال در عملکرد مثانه شنا می‌شود. علائمی مانند مشکل شنا کردن در قسمت زیر مخزن و شنا کردن بصورت نامنظم و در سطح آب، خبر از این بیماری می‌دهد. هرچند این علائم می‌تواند به بیماری‌های کبدی یا کلیوی مرتبط باشد.برای رفع این مشکل و بیماری ابتدا شیمی آب  را بررسی کنید و 25 درصد آن را تغییر دهید. سپس تا 48 ساعت به ماهی‌ها غذا ندهید و فقط یک غذایی به عنوان ملین به آن‌ها بدهید .

بیماری اختلال مثانه شنا

زخم ها

به التهابات بافت‌های خارجی، زخم می‌گویند و زخم‌ها بیشتر در بین ماهیان آب‌ سرد شایع هستند. زخم‌ها معمولا در اثر مواردی چون: وجود انگل‌، عفونت، باکتری، ضربه‌های جسمی و یا بالا و پایین بودن PH ایجاد می‌شوند. برای رفع این مشکل و علائم باید آب آکواریوم را بررسی کرد و حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد تغییر داد.

شپش ماهی

شپش ماهی، یک جانور کوچک و زنده است که روی پوست ماهیان زندگی می‌کنند و با خراشیدن و جویدن بافت‌های پوست به منابع تغذیه خود می‌رسند و این باعث عفونت باکتریایی در ماهیان می‌شود. شپش ماهی به طور معمول از منابع آبی مختلف، مانند برکه‌ها و رودخانه‌ها، وارد آکواریوم شده و شروع به زندگی در آنجا می‌کند.برای از بین بردن شپش ماهی‎ها می‌توان از دارو درمانی استفاده کرد و داروی دیمیلین، مناسب است. همچنین می‌توان با استفاده از یک پنس یا موچین، شپش ماهی‌ها را از بین برد.

پوسیدگی باله و دم

وجود باله‌های قرمز رنگ و لبه‌های سفید در قسمت دم و باله ماهی‌ها می‌تواند نشانگر وجود پوسیدگی در این بخش باشد. این شرایط می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای ماهی‌ها شود، مانند از دست دادن توانایی غذا خوردن. یکی از اصلی ترین دلیل پوسیدگی، بی‌کیفیت بودن آب است.

ماهی مبتلا به بیماری پوسیدگی باله و دم

بیماری لجن

این بیماری با تولید پوشش مخاطی بیش از حد، قابل تشخیص است که ظاهری خاکستری یا سفید تا آبی دارد. در این وضعیت، سرعت تنفس ممکن است بر اثر فشار موجود بر ماهی افزایش یابد. در صورت پوشاندن مخاط روی آبشش ماهی، ممکن است باعث خفگی ماهی شود. عوامل ناسازگاری آب، از جمله کیفیت نامناسب آب، تغییر ناگهانی دما، می تواند باعث افزایش فشار بر روی ماهی شود. اگر علائم این بیماری را مشاهده کنید، باید PH آب را بررسی کنید و درصورت نیاز به تغییر آب، بین 30 تا 50 درصد تغییر دهید. در ضمن، می‌توانید با احتیاط از نمک در آکواریوم استفاده کنید.

سخن پایانی

ماهی‌ها، همانند سایر موجودات زنده، ممکن است به بیماری مبتلا شوند و نیاز داشته باشند تا مورد درمان قرار گیرند. برای حفظ سلامت ماهی‌های خود، باید به آن‌ها با دقت لازم رسیدگی کنید. اگر روزانه به رفتار و حالت ماهی‌هایتان توجه کنید، در زمان بروز بیماری، تغییراتی را در رفتار و ظاهر ماهی‌ها مشاهده خواهید کرد؛ زیرا ماهی بیمار رفتار و ظاهر خود را تغییر می‌دهد و دیگر به شکل قبلی نیست. در این مطلب، به بررسی انواع بیماری‌های ماهی‌های آکواریومی و راه‌های درمان آن‌ها پرداخته شده است. امیدوارم این مطلب برایتان مفید واقع شده باشد.